به نام خدا
گواتر چیست؟
در جلوی حنجره شما غده ی مهمی جای گرفته است که تیروئید نام دارد. این غده ید لازم دارد تا بتواند کار خود را خوب انجام دهد.
بدن به مقدار ناچیزی ید نیاز دارد ولی همین مقدار اندک بسیار برای بدن ضروری است زیرا در تشکیل هرمون ها و تنظیم فرایند سوخت و ساز نقش عمده ای بازی می کند و بر اعصاب نیز تاثیر می گذارد.
غده تیروئید در معرض بیماری های گوناگونی قرار دارد که متداول ترین آنها گواتر یا غمباد است. گواتر در مناطقی بروز می کند که خاک آنجا ید به حد کافی ندارد.
مثلا در مناطق کوهستانی که ریزش باران زیاد است بر اثر شست و شوی خاک ید از آن زدوده می شود. آنگاه گیاهانی که در این مناطق می رویند و به گونه مستقیم یا غیر مستقیممنابع غذایی را فراهم می آورند نمی توانند به مردمی که از آنها تغذیه می کنند به حد کافی ید برسانند.
غده تیروئید در کسی که گواتر دارد بزرگ می شود تا باتولید هرمون بیشتر کمبود ید را جبران کند. البته این گونه تلاش تیروئید گاهی موثر است و گاهی هم بی فایده. چون این بستگی به مقدار یدی دارد که در هر صورت تهیه می شود و به تیروئید می رسد. حالا اگر در موردی ید هرگز به بدن نرسد از بزرگ شدن غده تیروئید هم کاری ساخته نیست.
جالب اینکه مقدار ید مورد نیاز بدن بسیار اندک است. برای تمام بدن تنها 02/0 گرم یعنی فقط دو قطره ید کافی است و نیاز روزانه بدن حتی از این کمتر است زیرا ید موجود در بدن به توالی و چند بار مصرف می شود.
در برخی کشور ها قانون ویزه ای اجرا می شود که افزودن ید به نمک طعام را لازم می شمرد. بنابراین چون شما یک قوطی نمک از خواربار فروشی می خرید می بینید روی آن کلمه (ید دار) چاپ شده است.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
برگرفته از کتاب به من بگو چرا ج 10
به نام خدا
چرا گیاهان رو به نور آفتاب می کنند؟
اگر گیاهان رو به نور آفتاب نکنند هرگز تغذیه نمی شوند و دیگر توان زنده ماندن نخواهند داشت.
برگ درخت غذا می سازد غذایی که به شکل قند به سراسر گیاه می رسد. برگ دارای ماده ی سبز رنگی است موسوم به کلروفیل و همین ماده است که در برابر نور قند برای گیاه می سازد.
فرایند تولید غذا بدین شیوه را نور ساخت(فتوسنتز) گویند. فتوسنتز یعنی(ترکیب به کمک نور).
بنابراین در می یابید که چرا گیاه باید برگهایش را رو به نور کند. ولی چگونه؟ گیاه شناسان می گویند که گیاه موجودی نورگرا(فتو تراپیک) است یعنی همیشه دوست دارد خود را به نور برساند بدین ترتیب
در یاخته های گیاه ماده ای به نام اکسین نهفته است. این ماده گونه ای (هرمون گیاهی) است که در ریه بن ساقه و برگها وجود دارد و عامل رشد گیاه است. آکسین یا هرمن رشد گیاه خود را از نور کنار می کشد. از این رو هنگامی که طرفی از گیاه از نور دور بماند آکسینها در یاخته های ساقه ای گرد می آیند که از نور بی بهره مانده است. در نتیجه آکسینها به یاخته های بی بهره از نور رشد سریع تری می بخشند تا یاخته هایی که رو به نور دارند. خم شدن گیاه به سمت نور به علت متمرکز بسیار آکسین در طرف تاریک آن و کشیده شدن یاخته هاست.
تصور ما در باره گیاه هرگز این نیست که آن را موجودی متحرک بدانیم زیرا حرکت گیاه ان چنان کند است که اصلا به چشم نمی آید. اما اگر فیلمی از آن تهیه کنیم و سپس فیلم را با سرعت زیاد نمایش دهیم خواهیم دید چگونه برگها گلها و ساقه هایش پیوسته در حال حرکت اند حتی اگر هیچ بادی هم بر آنها نوزد.
با وجود این برخی از گیاهان حرکتی سریع دارند. مثلا یک بوته خیار یا کدو ظرف ده دقیقه برگرد ریسمانی که آن را نگاه داشته است یک دور کامل می زند.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
برگرفته از کتاب به من بگو چرا _ ج 10
به نام خدا
خواص عسل (2)
مشخصات عسل خوب
بهترین نوع عسل سرخ رنگ شفاف خوش بو و غلیظ است. در مرتبه ی بعد نوع سفید رنگ آن قرار دارد. بیشتر عسل های موجود در بازار با رنگ زرد عرضه می شود.
رنگ و خاصیت عسل بستگی به گل هایی دارد که زنبور از شهدشان تغذیه می کند. اگر زنبور ها از شکوفه های مرکبات بخورند عسل به دست آمده سفید می شود. عسل آویشن زرد و عسل صنوبر قهوه ای یا سیاه است.
تقویت حافظه
خوردن عسل حافظه را قوی می کند. اگر حافظه ی شما کمی ضعیف است حتما عسل را به جمع خوردنی های خودتان اضافه کنید.
افزایش اشتها و خون سازی
عسل به خون ساری بدن کمک می کند. پس برای افراد کم خون یک داروی لازم است. اگر شما دچار کم خونی هستید می توانید این معجون را بسازید و میل کنید. هر روز یک ساعت قبل از ناهار 1 عدد موز رسیده را له کنید و آن را با 1 قاشق مربا خوری(خامه) و 2 قاشق مربا خوری (عسل) مخلوط کنید. این برنامه را به مدت 10 روز همان موقع تکرار کنید.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
برگرفتع از مجله رشد دانش آموز_
به نام خدا
پرتقال در کجا یافت شد؟
بر اساس مدارک موجود دست کم از چهار هزار سال پیش پرتقال در چین وجود داشته است!
درخت پرتقال بر دو نوع است ترشمزه و شیرین. در اروپا نخست پرتقال ترشمزه (نارنج) کشت شد و این درخت ره آورد بربر ها بود که در حوالی قرن نهم به جنوب اسپانیا و سیسیل تاختند.
بربرها در قرن یازدهم دیگر سلطه خود را بر همه کشور های مغلوب استوار کرده بودند. آنها نارنج و درختان دیگری را در آنجا کشت کردند. کشت نارنج در جنوب ارپا بشدت رواج یافت تا قرن پانزدهم که بر اثر توسعه بازرگانی با شرق پرتقال هم به اروپا وارد شد. نارنج یک درخت زینتی و دارای عطر خاص است و بیشتر پرتقال را روی آن قلمه می زنند.
در اوایل پرتقال یک میوه اشرافی بود که فقط به ثروتمندان اختصاص داشت پادشاه و اعیانو اشراف بهای سنگینی برای آن می پرداختند و درختش را در باغهای خود می کاشتند.
در کشور هایی که سرما بیشتر است درختان ظریفی چون مرکبات در فصل سرمای زمستان می خشکند. از این رو گرمخانه هایی به نام (نارنجستان) می سازند تا در زمستان درختان مرکبات را در آنجا نگه بدارند. درخت مرکبات را در تغارهای چوبی کشت می کنند و تابستانها آنها را در فضای بیرون و زمستانها پشت شیشه و در گرمخانه ها نگه می دارند. هر چند که در زمستان هوا بسیار سرد می شود ولی درخت در درون این گرمخانه ها بخوبی شکوفا می گردد.
آیا می دانید هنگامی که کریستف کلمب رهسپار دنیای جدید (نیمکره غربی) شد هسته های پرتقال و بسیاری دیگر از مرکبات را همراه خود به آنجا برد؟ هسته ها را در جزیره هیسپانیولا(بین کوبا و پرتوریکو) کاشتند. درخت مرکبات در آب و هوایز مدارگانی جزایر هند غربی و نیز در جایی که امروز فلوریدا خوانده می شود به عمل آمد.
هندی شمردگان در امریکا میوه مرکبات را می خوردند و در سفر های خود هسته آنها را به جاهای دیگر می پراکندند. بدین گونه درختان بساری به حالت وحشی رشد کردند و گسترش یافتند.
اکنون ایالات متحده امریکا در تولید مرکبات سر آمد کشور های دیگر است. ایالات فلوریدا بیشترین مرکبات را داراست و از هر جای دنیا پرتقال را بیش از انواع مرکبات تولید می کند.
در ایران نیز پرتقال از کشور های شرقی آسیا وارد شد و به وسیله پیوند انواع مختلفی از آن به دست آمد.
پایان
نوشته کامپیوتری_ سید مصطفی سیدی
برگرفته از کتاب به من بگو چرا _ ج 10
به نام خدا
چند غذا برای سفره های افطار
آش شله قلمکار برای سفره های افطاری
مواد لازم
سبزی آش (تره- جعفری- شیویت- اسفناج- گیشنیز) نیم کیلو خرد شده
نخود لوبیا و عدس 3 پیمانه پخته
نمک فلفل ادویه بمیزان لازم
گوشت بی استخوان نیم کیلو قلم گوساله 1 عدد
پیاز سرخ شده 2 عدد متوسط برنج نصف لیوان
طرز تهیه-
حبوبات را باید شب قبل خیس کنیم. روز بعد قلم گوساله را اضافه می کنیم و می پزیم. در ظرفی گوشت را با پیاز سرخ شده نمک ادویه زرد چوبه و آب می گذاریم کاملا بپزد. برنج شسته شده و سبزیجات آشی خرد شده را به مواد بالا اضافه می کنیم تا با حرارت ملایم بپزد و سپس حبوبات و آب قلم پخته را اضافه می کنیم و هم می زنیم تا با حرارت ملایم بجوشد آش را آرام هم می زنیم تا ته نگیرد. آن ا کنار می گذاریم کمی که خنک شد با گوشت کوب مقداری می کوبیمتا گوشت بصورت رشته رشته شود و کمی کش بیاید. برای هنگام افطار این آش مناسب است.
2_ فرنی برای سفره های افطاری
مواد لازم
آرد برنج نرم نصف پیمانه شیر 6 پیمانه
گلاب 4 قاشق غذا خوری شکر یک پیمانه سر خالی
طرز تهیه
در قابلمه ای آرد شیر گلاب و شکر را می ریزیم و ارام بهم می زنیم تا گلوله نداشته باشد. روی حرارت ملایم به مدت 20 تا 30 دقیقه مرتب بهم می زنیم تا جوش بیاید و کمی غلیظ شود. این غذا یا بعبارتی این دسر ایرانی کمی نرم است برای افراد مسن کودکان و سفره های افطاری مصرف می شود.
روی فرنی را با پودر پسته یا دارچین تزیین می کنیم.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
برگرفته از کتاب _ سفره های آسمانی – سفره های نذری ایرانیان
نوشته ی پریا گوهریان -
به نام خدا
قهوه را از کی دم کردند؟
نخستین باری که بشر از قهوه لذت برد آن را بدون دم کردن مصرف می کرد. قرنها قبایل افریقای شرقی میوه درخت قهوه را به عنوان غذا می خوردند. آنها آن را در ماهیتابه بو می دادند و یا با روغن حیوانی همچون یک غذا آماده اش می کردند.
نخستین بار درخت قهوه در کفا ایالتی در جنوب غربی حبشه یافت شد. ظاهرا نام قهوه نیز از همین ایالت گرفته شده است.(این دو وازه را با هم مقایسه کنید کفا و کافی) در قرن چهاردهم میلادی بازرگانان عربستان به کفا آمدند و با دانه های قهوه آشنا شدند و آن را به یمن بردند و کشت کردند.
در یمن کشت قهوه گسترش یافت. مسلمانان که از نوشیدن شراب منع شده بودند قهوه جایگزین آن کردند.
در اواسط قرن پانزدهم می لادی نوشیدن قهوه از یمن به مردم مکه رسید و از آنجا به بغداد قاهره دمشق و دیگر نقاط را نیز فرا گرفت. از سال 1511 در قاهره قهوه خانه های باز شدند که مردم در آن ها می نشستند و با نوشیدن قهوه لحظاتی را خوش می گذراندند.
اما در اروپای غربی نخستین بار به سال 1615 بود که مردم قهوه را شناختند. ورود قهوه به آنجا هیجانی بر انگیخت و بسیاری از مردم با نوشیدن آن مخالف بودند چون می پنداشتند که انسان را مسموم می کند. با وجود این قهوه خانه ها بر پا شدند و مردم انگلیس آنها را بخشی از زندگی اجتماعی خود تلقی کردند.
قهوه خانه ها به قدری مملوّ از جمعیت شدند که جرج دوم پادشاه انگلیس ترسید در این مکانها بر ضد دولت توطئه هایی طرحریزی شود از این رو دستور داد همه آن ها را ببندند. اما چه فایده که قهوه آن قدر طرف دار پیدا کرده بود که شاه مجبور شد این ممنوعیت را لغو کند و در نتیجه قهوه خانه ها دوباره دایر شدند.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
بر گرفته از کتاب _ به من بگو چرا ج 10
به نام خدا
نخستین انتخابات کی برگذار شد؟
وازه (انتخابات) در زبان انگلیسی نیز یک ریشه ی لاتینی دارد به معنای (برگزیدن). احساس مردم از هزاران سال پیش این بوده است که باید از این حق برخوردار باشند که بتوانند خود رهبرشان را بر گزینند.
عبرانیان و نیز یونانیان در عهد باستان برای گرفتن این حق مبارزه می کردند. پادشاهان نخستین یهود به انتخاب مردم بر تخت می نشستند و همین طور سرداران ارتش یونان.
در انگلستان شیوه انتخاب آزاد رهبران را آنگلوساکسون ها عرضه کردند و این در حدود 1500 سال پیش بود. بنابراین مردم آن سرزمین با حق رای به مقامات محلی کاملا خو گرفته بودند. سپس این اندیشه به وسیله نخستین استعمارگرانی که به سرزمین آمریکا آمده بودند به آنجا نیز رخنه کرد. بنابراین حتی پیش از انقلاب امریکا مردم در انجمن های شهر و نیز در مجالسی که به دست استعمارگران اداره می شد به پای صندوق رای می رفتند.
مساله رای گیری همیشه یک مشکل بزرگ به همراه دارد و آن اینکه چه کسی باید حق رای داشته باشد؟
در آغاز تشکیل جمهوریهای امریکا فقط 120 هزار تن از تمام افراد که شمارشان به چهار میلیون می رسید از حق رای برخوردار بودند واین بدان جهت بود که هر ایالتی می توانست هر چه می خواست شرکت مردم را در انتخابات محدود تر کند.
حق رای معمولا برای سفید پوستان آزاد آن هم با داشتن ویزگیهای مالی و مذهبی منظور می شد. اما امروزه دیگر این معیار از دیدگاه دموکراسی عادلانه انگاشته نمی شود.
تا سال 1860 تقریبا تمام ایالات امریکا برای همه ی سفید پوستان بیست و یک ساله به بالا بدون استثنا حق رای قایل شده بودند.
پس از جنگ های داخلی قانون اساسی امریکا اصلاح شد و این بار به سیاه پوستان نیز حق رای بخشید. در 1920نوزدهمین اصلاحیه قانون اساسی برای زنان نیز حق رای قایل گردید. در 1971 بیست و ششمین اصلاحیه قانون اساسی سن شایستگی برای رای دادن را به هیجده سال کاهش داد.
با این وصف می بینید با انکه حق رای همگان یک سابقه چند هزار ساله دارد ولی همگانی شدن آن بتازگی تحقق یافته است.
پایان
نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی
برگرفته از کتاب به من بگو چرا ج 10
