به نام خدا

نخستین انتخابات کی برگذار شد؟

وازه (انتخابات) در زبان انگلیسی نیز یک ریشه ی لاتینی دارد به معنای (برگزیدن). احساس مردم از هزاران سال پیش این بوده است که باید از این حق برخوردار باشند که بتوانند خود رهبرشان را بر گزینند.

عبرانیان و نیز یونانیان در عهد باستان برای گرفتن این حق مبارزه می کردند. پادشاهان نخستین یهود به انتخاب مردم بر تخت می نشستند و همین طور سرداران ارتش یونان.

در انگلستان شیوه انتخاب آزاد رهبران را آنگلوساکسون ها عرضه کردند و این در حدود 1500 سال پیش بود. بنابراین مردم آن سرزمین با حق رای به مقامات محلی کاملا خو گرفته بودند. سپس این اندیشه به وسیله نخستین استعمارگرانی که به سرزمین آمریکا آمده بودند به آنجا نیز رخنه کرد. بنابراین حتی پیش از انقلاب امریکا مردم در انجمن های شهر و نیز در مجالسی که به دست استعمارگران اداره می شد به پای صندوق رای می رفتند.

مساله رای گیری همیشه یک مشکل بزرگ به همراه دارد و آن اینکه چه کسی باید حق رای داشته باشد؟

در آغاز تشکیل جمهوریهای امریکا فقط 120 هزار تن از تمام افراد که شمارشان به چهار میلیون می رسید از حق رای برخوردار بودند واین بدان جهت بود که هر ایالتی می توانست هر چه می خواست شرکت مردم را در انتخابات محدود تر کند.

حق رای معمولا برای سفید پوستان آزاد آن هم با داشتن ویزگیهای مالی و مذهبی منظور می شد. اما امروزه دیگر این معیار از دیدگاه دموکراسی عادلانه انگاشته نمی شود.

تا سال 1860 تقریبا تمام ایالات امریکا برای همه ی سفید پوستان بیست و یک ساله به بالا بدون استثنا حق رای قایل شده بودند.

پس از جنگ های داخلی قانون اساسی امریکا اصلاح شد و این بار به سیاه پوستان نیز حق رای بخشید. در 1920نوزدهمین اصلاحیه قانون اساسی برای زنان نیز حق رای قایل گردید. در 1971 بیست و ششمین اصلاحیه قانون اساسی سن شایستگی برای رای دادن را به هیجده سال کاهش داد.

با این وصف می بینید با انکه حق رای همگان یک سابقه چند هزار ساله دارد ولی همگانی شدن آن بتازگی تحقق یافته است.

پایان

نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی

برگرفته از کتاب به من بگو چرا ج 10